第七节 曲率
一、弧微分
\quad
M
0
(
x
0
,
y
0
)
M_0(x_0,y_0)
M0(x0,y0) 作为度量弧长的基点,
x
x
x 增大的方向作为正向.
\quad
对任一点
M
(
x
,
y
)
M(x,y)
M(x,y),规定有向弧段
M
0
M
⏠
\overgroup{M_0M}
M0M
的弧长值为
s
s
s,即
s
=
s
(
x
)
.
s=s(x).
s=s(x).
\quad
s
(
x
)
s(x)
s(x) 是
x
x
x 的单调增加函数.
\quad
设
x
,
x
+
Δ
x
x,x+\Delta x
x,x+Δx 为
(
a
,
b
)
(a,b)
(a,b) 内两个邻近的点,对应的点分别是
M
,
M
′
M,M'
M,M′,并设
x
x
x 的增量为
Δ
x
\Delta x
Δx,
s
s
s的增量是
Δ
s
\Delta s
Δs,那么
Δ
s
=
M
M
′
⏠
.
\Delta s=\overgroup{MM'}.
Δs=MM′
.于是
(
Δ
s
Δ
x
)
2
=
(
M
M
′
⏠
Δ
x
)
2
=
(
M
M
′
⏠
∣
M
M
′
∣
)
2
⋅
∣
M
M
′
∣
2
(
Δ
x
)
2
=
(
M
M
′
⏠
∣
M
M
′
∣
)
2
⋅
(
Δ
x
)
2
+
(
Δ
y
)
2
(
Δ
x
)
2
=
(
M
M
′
⏠
∣
M
M
′
∣
)
2
⋅
(
Δ
x
)
2
+
(
Δ
y
)
2
(
Δ
x
)
2
=
(
M
M
′
⏠
∣
M
M
′
∣
)
2
⋅
[
1
+
(
Δ
y
Δ
x
)
2
]
\begin{equation} \begin{aligned} \left(\frac{\Delta s}{\Delta x}\right)^2&=\left(\frac{\overgroup{MM'}}{\Delta x}\right)^2=\left(\frac{\overgroup{MM'}}{|MM'|}\right)^2\cdot\frac{|MM'|^2}{(\Delta x)^2} \\ &= \left(\frac{\overgroup{MM'}}{|MM'|}\right)^2\cdot\frac{(\Delta x)^2+(\Delta y)^2}{(\Delta x)^2} \\ &= \left(\frac{\overgroup{MM'}}{|MM'|}\right)^2\cdot\frac{(\Delta x)^2+(\Delta y)^2}{(\Delta x)^2} \\ &= \left(\frac{\overgroup{MM'}}{|MM'|}\right)^2\cdot\left[1+\left(\frac{\Delta y}{\Delta x}\right)^2\right]\\ \end{aligned} \nonumber \end{equation}
(ΔxΔs)2=(ΔxMM′
)2=(∣MM′∣MM′
)2⋅(Δx)2∣MM′∣2=(∣MM′∣MM′
)2⋅(Δx)2(Δx)2+(Δy)2=(∣MM′∣MM′
)2⋅(Δx)2(Δx)2+(Δy)2=(∣MM′∣MM′
)2⋅[1+(ΔxΔy)2]
Δ
s
Δ
x
=
±
(
M
M
′
⏠
∣
M
M
′
∣
)
2
⋅
[
1
+
(
Δ
y
Δ
x
)
2
]
.
\frac{\Delta s}{\Delta x}=\pm \sqrt{\left(\frac{\overgroup{MM'}}{|MM'|}\right)^2\cdot\left[1+\left(\frac{\Delta y}{\Delta x}\right)^2\right]}.
ΔxΔs=±(∣MM′∣MM′
)2⋅[1+(ΔxΔy)2].
令 Δ x → 0 \Delta x\to 0 Δx→0 取极限, lim M ′ → M ∣ M M ′ ⏠ ∣ ∣ M M ′ ∣ = 1 , 又 lim Δ x → 0 Δ y Δ x = y ′ , \displaystyle\lim_{M'\to M}\frac{|\overgroup{MM'}|}{|MM'|}=1,\quad又\;\displaystyle\lim_{\Delta x\to 0}\frac{\Delta y}{\Delta x}=y', M′→Mlim∣MM′∣∣MM′ ∣=1,又Δx→0limΔxΔy=y′,因此 d s d x = ± 1 + y ′ 2 . \frac{\text{d}s}{\text{d}x}=\pm\sqrt{1+{y'}^2}. dxds=±1+y′2.由于 s = s ( x ) s=s(x) s=s(x) 是单调增加函数,从而根号前应取正号,于是有 d s = 1 + y ′ 2 d x . \text{d}s=\sqrt{1+{y'}^2}\text{d}x. ds=1+y′2dx.
即微弧分公式.
二、曲率及其计算
平均曲率
K
ˉ
=
∣
Δ
α
Δ
s
∣
.
\bar{K}=\left|\frac{\Delta\alpha}{\Delta s}\right|.
Kˉ=
ΔsΔα
.
曲率
K
=
lim
Δ
s
→
0
∣
Δ
α
Δ
s
∣
K=\displaystyle\lim_{\Delta s\to 0}\left|\frac{\Delta\alpha}{\Delta s}\right|
K=Δs→0lim
ΔsΔα
曲率
K
K
K 计算公式
K
=
∣
y
′
′
∣
(
1
+
y
′
2
)
3
/
2
K=\frac{|y''|}{(1+y'^2)^{3/2}}
K=(1+y′2)3/2∣y′′∣设曲线由参数方程
{
x
=
φ
(
t
)
,
y
=
ψ
(
t
)
\begin{equation} \left\{ \begin{aligned} x=\varphi(t), \\ y=\psi(t)\;\\ \end{aligned} \right . \nonumber \end{equation}
{x=φ(t),y=ψ(t)
利用参数方程所确定的函数求导法,求出
y
x
′
y'_x
yx′ 及
y
x
′
′
y''_x
yx′′ 得
K
=
∣
φ
′
(
t
)
ψ
′
′
(
t
)
−
φ
′
′
(
t
)
ψ
′
(
t
)
∣
[
φ
′
2
(
t
)
+
ψ
′
2
(
t
)
]
3
/
2
.
K=\frac{|\varphi'(t)\psi''(t)-\varphi''(t)\psi'(t)|}{[{\varphi'}^2(t)+{\psi'}^2(t)]^{3/2}}.
K=[φ′2(t)+ψ′2(t)]3/2∣φ′(t)ψ′′(t)−φ′′(t)ψ′(t)∣.
三、曲率圆与曲率半径
曲率圆特征
- 与曲线上的点 M M M 有相同的切线和曲率;
- 在点 M M M 邻近有相同凹向;
- 半径为 M M M 点处曲率倒数.
四、曲率中心的计算公式渐屈线与渐伸线
当点 ( x , f ( x ) ) (x,f(x)) (x,f(x)) 沿曲线 C C C 移动,相应的曲率中心 D D D 的轨迹曲线 G G G 称为曲线 C C C 的渐屈线,而曲线 C C C 称为曲线 G G G 的渐伸线.
曲线
y
=
f
(
x
)
y=f(x)
y=f(x) 的渐屈线的参数方程
{
α
=
x
−
y
′
(
1
+
y
′
2
)
y
′
′
β
=
y
+
1
+
y
′
2
y
′
′
\begin{equation} \left\{ \begin{aligned} \alpha&=x-\frac{y'(1+{y'}^2)}{y''}\\ \beta&=y+\frac{1+{y'}^2}{y''} \end{aligned} \right . \nonumber \end{equation}
⎩
⎨
⎧αβ=x−y′′y′(1+y′2)=y+y′′1+y′2
其中,
y
=
f
(
x
)
,
y
′
=
f
′
(
x
)
,
y
′
′
=
f
′
′
(
x
)
,
x
y=f(x), y'=f'(x),y''=f''(x),x
y=f(x),y′=f′(x),y′′=f′′(x),x为参数,直角坐标系
α
O
β
\alpha O\beta
αOβ 与
x
O
y
xOy
xOy 坐标系重合.