前言
我们将证明以下函数是积性函数:
欧拉函数
φ
(
x
)
=
∑
i
=
0
x
−
1
[
i
⊥
x
]
\varphi(x)=\sum_{i=0}^{x-1}[i\perp x]
φ(x)=∑i=0x−1[i⊥x]:表示[0,x-1]中与x互质的数的个数
常数函数
1
(
x
)
=
1
1(x)=1
1(x)=1
幂函数
I
d
k
(
x
)
=
x
k
Id_k(x)=x^k
Idk(x)=xk,当k=1时为恒等函数
i
d
(
x
)
=
x
id(x)=x
id(x)=x,当k=0时为常数函数
1
1
1
整除函数
σ
k
(
x
)
=
∑
d
∣
x
d
k
\sigma_k(x)=\sum_{d|x}d^k
σk(x)=∑d∣xdk,当k=1时为约数和函数,当k=0时为约数个数函数
d
d
d
莫比乌斯函数
μ
(
x
)
=
{
1
(
x
=
1
)
0
(
x
含有相同质因子
)
(
−
1
)
s
(
s
为
x
的不同质因子的个数
)
\mu (x)=\left\{\begin{matrix} 1\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;(x=1)\\ 0\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;(x含有相同质因子)\\ (-1)^s(s为x的不同质因子的个数) \end{matrix}\right.
μ(x)=⎩
⎨
⎧1(x=1)0(x含有相同质因子)(−1)s(s为x的不同质因子的个数)
狄利克雷卷积构造函数: f = g ∗ h f=g*h f=g∗h,若有 g , h g,h g,h为积性函数,则 f f f为积性函数。
引理
若 x ⋅ y = n , x ⊥ y : ∑ d 1 ∣ x ∑ d 2 ∣ y f ( d 1 ⋅ d 2 ) = ∑ d ∣ n f ( d ) x\cdot y=n,x\perp y:\underset{d_1|x}{\sum}\;\underset{d_2|y}{\sum}f(d_1\cdot d_2)=\underset{d|n}{\sum}f(d) x⋅y=n,x⊥y:d1∣x∑d2∣y∑f(d1⋅d2)=d∣n∑f(d)
证明一下:
首先,对于
d
1
∣
x
,
d
2
∣
y
,
x
⊥
y
d_1|x,d_2|y,x\perp y
d1∣x,d2∣y,x⊥y,必然有
d
1
⊥
d
2
d_1\perp d_2
d1⊥d2。
然后我们看这个式子:
∑
d
1
∣
x
∑
d
2
∣
y
f
(
d
1
⋅
d
2
)
\underset{d_1|x}{\sum}\;\underset{d_2|y}{\sum}f(d_1\cdot d_2)
d1∣x∑d2∣y∑f(d1⋅d2)
设
x
=
d
x=d
x=d:
=
∑
d
1
∣
d
∑
d
2
∣
n
d
f
(
d
1
⋅
d
2
)
=\underset{d_1|d}{\sum}\;\underset{d_2|{\frac n d}}{\sum}f(d_1\cdot d_2)
=d1∣d∑d2∣dn∑f(d1⋅d2)
则
n
n
n的质因子被划分为互质的两个部分,其中
d
1
∣
x
,
d
2
∣
y
d_1|x,d_2|y
d1∣x,d2∣y。我们断言,所有
d
1
⋅
d
2
d_1\cdot d_2
d1⋅d2构成的去重的集合=
{
d
∣
n
}
\{d|n\}
{d∣n}
这是由于,
d
1
d_1
d1取遍了
x
x
x的每一种可能约数,
d
2
d_2
d2取遍了
y
y
y的每一种可能约数,则就
d
1
⋅
d
2
d_1\cdot d_2
d1⋅d2相当于取遍了
x
⋅
y
=
n
x\cdot y=n
x⋅y=n的每一种可能约数。
此外我们证明,不存在 d 1 ⋅ d 2 = d 1 ′ ⋅ d 2 ′ ( d 1 ≠ d 1 ′ , d 2 ≠ d 2 ′ 且 d 1 , d 2 , d 1 ′ , d 2 ′ ≠ 1 ) d_1\cdot d_2=d_1'\cdot d_2'\;(d_1\neq d_1',d_2\neq d_2'且d_1,d_2,d_1',d_2'\neq 1) d1⋅d2=d1′⋅d2′(d1=d1′,d2=d2′且d1,d2,d1′,d2′=1),也就是 d 1 ⋅ d 2 d_1\cdot d_2 d1⋅d2构成的可重集不存在重复元素:
证明一:
假设
d
1
⋅
d
2
=
d
1
′
⋅
d
2
′
d_1\cdot d_2=d_1'\cdot d_2'
d1⋅d2=d1′⋅d2′,设
g
1
=
gcd
(
d
1
,
d
1
′
)
,
g
2
=
gcd
(
d
2
,
d
2
′
)
g_1=\gcd(d_1,d_1'),g_2=\gcd(d_2,d_2')
g1=gcd(d1,d1′),g2=gcd(d2,d2′):
d
1
g
1
⋅
d
2
g
2
=
d
1
′
g
1
⋅
d
2
′
g
2
\frac {d_1} {g_1} \cdot \frac {d_2} {g_2}=\frac {d_1'} {g_1} \cdot \frac {d_2'} {g_2}
g1d1⋅g2d2=g1d1′⋅g2d2′
设
k
1
=
d
1
g
1
,
k
2
=
d
2
g
2
,
k
1
′
=
d
1
′
g
1
,
k
2
′
=
d
2
′
g
2
k_1=\frac {d_1} {g_1},k_2=\frac {d_2} {g_2},k_1'=\frac {d_1'} {g_1},k_2'=\frac {d_2'} {g_2}
k1=g1d1,k2=g2d2,k1′=g1d1′,k2′=g2d2′:
k
1
⋅
k
2
=
k
1
′
⋅
k
2
′
k_1\cdot k_2=k_1'\cdot k_2'
k1⋅k2=k1′⋅k2′
此时
k
1
⊥
k
1
′
(
因为
gcd
已经被除掉了
)
,
k
1
⊥
k
2
′
(
原本
d
1
,
d
2
′
就互质
)
k_1\perp k_1'(因为\gcd 已经被除掉了),k_1\perp k_2'(原本d_1,d_2'就互质)
k1⊥k1′(因为gcd已经被除掉了),k1⊥k2′(原本d1,d2′就互质):
即
k
1
⊥
k
1
′
⋅
k
2
′
k_1\perp k_1'\cdot k_2'
k1⊥k1′⋅k2′。
又因为 k 1 ⋅ k 2 = k 1 ′ ⋅ k 2 ′ k_1\cdot k_2=k_1'\cdot k_2' k1⋅k2=k1′⋅k2′,把等式左代入,所以 k 1 ⊥ k 1 ⋅ k 2 k_1\perp k_1\cdot k_2 k1⊥k1⋅k2,这显然不可能,矛盾。
证明二:
假设
d
1
⋅
d
2
=
d
1
′
⋅
d
2
′
d_1\cdot d_2=d_1'\cdot d_2'
d1⋅d2=d1′⋅d2′,因为
d
1
⊥
d
2
′
d_1\perp d_2'
d1⊥d2′,可知
d
1
∣
d
1
′
d_1| d_1'
d1∣d1′,则设
d
1
′
=
k
⋅
d
1
d_1'=k \cdot d_1
d1′=k⋅d1。
同理可知
d
2
′
=
k
⋅
d
2
d_2'=k\cdot d_2
d2′=k⋅d2,则
k
∣
gcd
(
d
1
⋅
k
,
d
2
⋅
k
)
=
gcd
(
d
1
′
,
d
2
′
)
∣
gcd
(
x
,
y
)
k|\gcd(d_1\cdot k,d_2\cdot k)=\gcd(d_1',d_2')|\gcd(x,y)
k∣gcd(d1⋅k,d2⋅k)=gcd(d1′,d2′)∣gcd(x,y)。
因为
d
1
′
≠
d
1
d_1'\not=d_1
d1′=d1,所以
k
≠
1
k\not=1
k=1,则
x
⊥̸
y
x\not\perp y
x⊥y。矛盾。
证明三:
假设
d
1
⋅
d
2
=
d
1
′
⋅
d
2
′
d_1\cdot d_2=d_1'\cdot d_2'
d1⋅d2=d1′⋅d2′,因为
d
1
⊥
d
2
′
d_1\perp d_2'
d1⊥d2′,可知
d
1
∣
d
1
′
d_1| d_1'
d1∣d1′,又
d
1
≠
d
1
′
d_1\not=d_1'
d1=d1′,则
d
1
<
d
1
′
d_1<d_1'
d1<d1′。
同理可知 d 1 > d 1 ′ d_1>d_1' d1>d1′。矛盾。
证明三:
假设
d
1
⋅
d
2
=
d
1
′
⋅
d
2
′
d_1\cdot d_2=d_1'\cdot d_2'
d1⋅d2=d1′⋅d2′,因为
d
1
⊥
d
2
′
d_1\perp d_2'
d1⊥d2′,可知
d
1
∣
d
1
′
d_1| d_1'
d1∣d1′,同理可知
d
1
∣
d
1
′
d_1|d_1'
d1∣d1′。则
d
1
=
d
1
′
d_1=d_1'
d1=d1′,矛盾。
我还是喜欢证明一…
因此有
{
d
1
⋅
d
2
}
=
{
d
∣
n
}
\{d_1\cdot d_2\}=\{d|n\}
{d1⋅d2}={d∣n},因而有
d
∣
n
d|n
d∣n把
d
1
⋅
d
2
d_1\cdot d_2
d1⋅d2不重不漏的表示出来:
左式
=
∑
d
1
∣
d
∑
d
2
∣
n
d
f
(
d
1
⋅
d
2
)
=
∑
d
∣
n
f
(
d
)
左式=\underset{d_1|d}{\sum}\;\underset{d_2|{\frac n d}}{\sum}f(d_1\cdot d_2)=\underset{d|n}{\sum}f(d)
左式=d1∣d∑d2∣dn∑f(d1⋅d2)=d∣n∑f(d)
QED.
这个证明也可以直接从质因子角度思考。
莫比乌斯函数是积性函数
莫比乌斯函数显然是积性函数。
幂函数是积性函数
显然幂函数、常数函数不仅是积性函数,还是完全积性函数。
整除函数是积性函数
证明一下:
简记
σ
k
\sigma_k
σk为
σ
\sigma
σ,对于
x
⋅
y
=
n
,
x
⊥
y
x\cdot y=n,x\perp y
x⋅y=n,x⊥y。
σ
(
x
)
⋅
σ
(
y
)
=
∑
d
1
∣
x
d
1
k
∑
d
2
∣
y
d
2
k
=
∑
d
1
∣
x
∑
d
2
∣
y
d
1
k
⋅
d
2
k
=
∑
d
1
∣
x
∑
d
2
∣
y
(
d
1
d
2
)
k
\sigma(x)\cdot \sigma(y)=\sum_{d_1|x}d_1^k\sum_{d_2|y} d_2^k=\sum_{d_1|x}\sum_{d_2|y} d_1^k\cdot d_2^k=\sum_{d_1|x}\sum_{d_2|y}(d_1d_2)^k
σ(x)⋅σ(y)=∑d1∣xd1k∑d2∣yd2k=∑d1∣x∑d2∣yd1k⋅d2k=∑d1∣x∑d2∣y(d1d2)k
应用引理:
=
∑
d
∣
n
d
k
=
σ
(
n
)
=\sum_{d|n}d^k=\sigma(n)
=∑d∣ndk=σ(n)
QED.
狄利克雷卷积构造函数是积性函数
证明一下:
对于
x
⋅
y
=
n
,
x
⊥
y
,
h
=
f
∗
g
x\cdot y=n,x\perp y,h=f*g
x⋅y=n,x⊥y,h=f∗g。
h
(
x
)
⋅
h
(
y
)
=
∑
d
1
∣
x
f
(
d
1
)
g
(
x
d
1
)
∑
d
2
∣
y
f
(
d
2
)
g
(
y
d
2
)
=
∑
d
1
∣
x
∑
d
2
∣
y
f
(
d
1
)
f
(
d
2
)
⋅
g
(
x
d
1
)
g
(
y
d
2
)
h(x)\cdot h(y)=\underset{d_1|x}\sum f(d_1)g(\frac x {d_1}) \underset{d_2|y} \sum f(d_2)g(\frac y {d_2})=\underset{d_1|x}\sum\;\underset{d_2|y} \sum f(d_1) f(d_2)\cdot g(\frac x {d_1}) g(\frac y {d_2})
h(x)⋅h(y)=d1∣x∑f(d1)g(d1x)d2∣y∑f(d2)g(d2y)=d1∣x∑d2∣y∑f(d1)f(d2)⋅g(d1x)g(d2y)
首先有 d 1 ⊥ d 2 d_1\perp d_2 d1⊥d2,其次 x d 1 ∣ x , y d 2 ∣ y \frac x {d_1}|x,\frac y {d_2}|y d1x∣x,d2y∣y,因此 x d 1 ⊥ y d 2 \frac x {d_1} \perp \frac y {d_2} d1x⊥d2y,也就是说 f , g f,g f,g函数都可以合并起来:
= ∑ d 1 ∣ x ∑ d 2 ∣ y f ( d 1 ⋅ d 2 ) ⋅ g ( x ⋅ y d 1 ⋅ d 2 ) =\underset{d_1|x}\sum\;\underset{d_2|y} \sum f(d_1\cdot d_2)\cdot g(\frac {x \cdot y} {d_1\cdot d_2}) =d1∣x∑d2∣y∑f(d1⋅d2)⋅g(d1⋅d2x⋅y)
设辅助函数
ϕ
(
X
)
=
f
(
X
)
⋅
g
(
n
X
)
\phi(X)=f(X)\cdot g(\frac n X)
ϕ(X)=f(X)⋅g(Xn),显然可以应用引理:
=
∑
d
∣
n
ϕ
(
d
)
=
∑
d
∣
n
f
(
d
)
g
(
n
d
)
=\underset{d|n} \sum \phi(d)=\underset{d|n} \sum f(d)g(\frac n d)
=d∣n∑ϕ(d)=d∣n∑f(d)g(dn)
QED.
欧拉函数是积性函数
有狄利克雷卷积卷积关系 φ = i d ∗ μ \varphi=id *\mu φ=id∗μ,其中 i d , μ id,\mu id,μ为积性函数,可知 φ \varphi φ为积性函数。
事实上,欧拉函数是积性函数有很多证明方法。
后记
于是皆大欢喜。