线性代数及其应用习题答案(中文版)第二章 矩阵代数 2.4 分块矩阵(2)

  1. Xk=[x1 x2 … xk]X_k = [x_1\ x_2\ \dots\ x_k]Xk=[x1 x2  xk]Gk=XkXkTG_k = X_k X_k^TGk=XkXkT。当新向量 xk+1x_{k+1}xk+1 到达时,计算 Gk+1=Xk+1Xk+1TG_{k+1} = X_{k+1} X_{k+1}^TGk+1=Xk+1Xk+1T(其中 Xk+1=[Xk xk+1]X_{k+1} = [X_k\ x_{k+1}]Xk+1=[Xk xk+1])的列行展开,并说明如何从 GkG_kGk 计算 Gk+1G_{k+1}Gk+1

解答
GkG_kGk 的列行展开为:
Gk=XkXkT=∑i=1kcoli(Xk)rowi(XkT)=∑i=1kxixiTG_k = X_k X_k^T = \sum_{i=1}^k \text{col}_i(X_k) \text{row}_i(X_k^T) = \sum_{i=1}^k x_i x_i^TGk=XkXkT=i=1kcoli(Xk)rowi(XkT)=i=1kxixiT

xk+1x_{k+1}xk+1 到达时,Xk+1=[Xk xk+1]X_{k+1} = [X_k\ x_{k+1}]Xk+1=[Xk xk+1],故:
Gk+1=Xk+1Xk+1T=[Xk xk+1][XkTxk+1T]=XkXkT+xk+1xk+1T=Gk+xk+1xk+1T \begin{align*} G_{k+1} &= X_{k+1} X_{k+1}^T \\ &= [X_k\ x_{k+1}] \begin{bmatrix} X_k^T \\ x_{k+1}^T \end{bmatrix} \\ &= X_k X_k^T + x_{k+1} x_{k+1}^T \\ &= G_k + x_{k+1} x_{k+1}^T \end{align*} Gk+1=Xk+1Xk+1T=[Xk xk+1][XkTxk+1T]=XkXkT+xk+1xk+1T=Gk+xk+1xk+1T

列行展开验证:
Gk+1=∑i=1k+1coli(Xk+1)rowi(Xk+1T)=∑i=1kcoli(Xk)rowi(XkT)+colk+1(Xk+1)rowk+1(Xk+1T)=Gk+xk+1xk+1T \begin{align*} G_{k+1} &= \sum_{i=1}^{k+1} \text{col}_i(X_{k+1}) \text{row}_i(X_{k+1}^T) \\ &= \sum_{i=1}^k \text{col}_i(X_k) \text{row}_i(X_k^T) + \text{col}_{k+1}(X_{k+1}) \text{row}_{k+1}(X_{k+1}^T) \\ &= G_k + x_{k+1} x_{k+1}^T \end{align*} Gk+1=i=1k+1coli(Xk+1)rowi(Xk+1T)=i=1kcoli(Xk)rowi(XkT)+colk+1(Xk+1)rowk+1(Xk+1T)=Gk+xk+1xk+1T

结论
GkG_kGk 计算 Gk+1G_{k+1}Gk+1 的公式为 Gk+1=Gk+xk+1xk+1TG_{k+1} = G_k + x_{k+1} x_{k+1}^TGk+1=Gk+xk+1xk+1T


  1. a. 证明 A2=IA^2 = IA2=I,其中 A=[103−1]A = \begin{bmatrix} 1 & 0 \\ 3 & -1 \end{bmatrix}A=[1301]
    b. 利用分块矩阵证明 M2=IM^2 = IM2=I,其中 M=[10003−10010−1001−31]M = \begin{bmatrix} 1 & 0 & 0 & 0 \\ 3 & -1 & 0 & 0 \\ 1 & 0 & -1 & 0 \\ 0 & 1 & -3 & 1 \end{bmatrix}M=1310010100130001

解答
a. 直接计算 A2A^2A2
A2=[103−1][103−1]=[1⋅1+0⋅31⋅0+0⋅(−1)3⋅1+(−1)⋅33⋅0+(−1)⋅(−1)]=[1001]=IA^2 = \begin{bmatrix} 1 & 0 \\ 3 & -1 \end{bmatrix}\begin{bmatrix} 1 & 0 \\ 3 & -1 \end{bmatrix} = \begin{bmatrix} 1 \cdot 1 + 0 \cdot 3 & 1 \cdot 0 + 0 \cdot (-1) \\ 3 \cdot 1 + (-1) \cdot 3 & 3 \cdot 0 + (-1) \cdot (-1) \end{bmatrix} = \begin{bmatrix} 1 & 0 \\ 0 & 1 \end{bmatrix} = IA2=[1301][1301]=[11+0331+(1)310+0(1)30+(1)(1)]=[1001]=I

b. 将 MMM 分块为 [A0I−A]\begin{bmatrix} A & 0 \\ I & -A \end{bmatrix}[AI0A],其中 A=[103−1]A = \begin{bmatrix} 1 & 0 \\ 3 & -1 \end{bmatrix}A=[1301]III2×22 \times 22×2 单位矩阵。
计算 M2M^2M2
M2=[A0I−A][A0I−A]=[A⋅A+0⋅IA⋅0+0⋅(−A)I⋅A+(−A)⋅II⋅0+(−A)⋅(−A)]=[A20A−AA2]M^2 = \begin{bmatrix} A & 0 \\ I & -A \end{bmatrix}\begin{bmatrix} A & 0 \\ I & -A \end{bmatrix} = \begin{bmatrix} A \cdot A + 0 \cdot I & A \cdot 0 + 0 \cdot (-A) \\ I \cdot A + (-A) \cdot I & I \cdot 0 + (-A) \cdot (-A) \end{bmatrix} = \begin{bmatrix} A^2 & 0 \\ A - A & A^2 \end{bmatrix}M2=[AI0A][AI0A]=[AA+0IIA+(A)IA0+0(A)I0+(A)(A)]=[A2AA0A2]
由 a 部分知 A2=IA^2 = IA2=I,且 A−A=0A - A = 0AA=0,故:
M2=[I00I]=IM^2 = \begin{bmatrix} I & 0 \\ 0 & I \end{bmatrix} = IM2=[I00I]=I

结论
a. A2=IA^2 = IA2=I 成立。
b. M2=IM^2 = IM2=I 成立。


  1. 推广习题21(a)的思想,构造一个5×5矩阵 M=[A0CD]M = \begin{bmatrix} A & 0 \\ C & D \end{bmatrix}M=[AC0D],使得 M2=IM^2 = IM2=I。令 CCC 是2×3非零矩阵,验证你构造的矩阵满足要求。

解答
M=[I30C−I2]M = \begin{bmatrix} I_3 & 0 \\ C & -I_2 \end{bmatrix}M=[I3C0I2],其中 I3I_3I33×33 \times 33×3 单位矩阵,I2I_2I22×22 \times 22×2 单位矩阵,CCC 是任意 2×32 \times 32×3 非零矩阵。
计算 M2M^2M2
M2=[I30C−I2][I30C−I2]=[I3⋅I3+0⋅CI3⋅0+0⋅(−I2)C⋅I3+(−I2)⋅CC⋅0+(−I2)⋅(−I2)]M^2 = \begin{bmatrix} I_3 & 0 \\ C & -I_2 \end{bmatrix}\begin{bmatrix} I_3 & 0 \\ C & -I_2 \end{bmatrix} = \begin{bmatrix} I_3 \cdot I_3 + 0 \cdot C & I_3 \cdot 0 + 0 \cdot (-I_2) \\ C \cdot I_3 + (-I_2) \cdot C & C \cdot 0 + (-I_2) \cdot (-I_2) \end{bmatrix}M2=[I3C0I2][I3C0I2]=[I3I3+0CCI3+(I2)CI30+0(I2)C0+(I2)(I2)]
简化得:
M2=[I30C−CI2]=[I300I2]=I5M^2 = \begin{bmatrix} I_3 & 0 \\ C - C & I_2 \end{bmatrix} = \begin{bmatrix} I_3 & 0 \\ 0 & I_2 \end{bmatrix} = I_5M2=[I3CC0I2]=[I300I2]=I5
其中 C−C=0C - C = 0CC=0(−I2)(−I2)=I2(-I_2)(-I_2) = I_2(I2)(I2)=I2

结论
矩阵 M=[I30C−I2]M = \begin{bmatrix} I_3 & 0 \\ C & -I_2 \end{bmatrix}M=[I3C0I2] 满足 M2=I5M^2 = I_5M2=I5,其中 CCC 为任意 2×32 \times 32×3 矩阵。


  1. 应用分块矩阵和归纳法证明所有下三角矩阵的乘积仍然是下三角矩阵

解答
基础步骤(n=1n=1n=1
1×1 下三角矩阵是标量,其乘积仍是标量,自然为下三角矩阵。

归纳假设
假设对 n=kn=kn=k,任意两个 k×kk \times kk×k 下三角矩阵的乘积仍是下三角矩阵。

归纳步骤(n=k+1n=k+1n=k+1
A1,B1A_1, B_1A1,B1(k+1)×(k+1)(k+1) \times (k+1)(k+1)×(k+1) 下三角矩阵,分块为:
A1=[a0TvA],B1=[b0TwB]A_1 = \begin{bmatrix} a & 0^T \\ v & A \end{bmatrix}, \quad B_1 = \begin{bmatrix} b & 0^T \\ w & B \end{bmatrix}A1=[av0TA],B1=[bw0TB]
其中 a,ba, ba,b 为标量,v,w∈Rkv, w \in \mathbb{R}^kv,wRkA,BA, BA,Bk×kk \times kk×k 下三角矩阵。
计算乘积:
A1B1=[a0TvA][b0TwB]=[ab+0Twa0T+0TBvb+Awv0T+AB]=[ab0Tbv+AwAB]A_1B_1 = \begin{bmatrix} a & 0^T \\ v & A \end{bmatrix}\begin{bmatrix} b & 0^T \\ w & B \end{bmatrix} = \begin{bmatrix} ab + 0^Tw & a0^T + 0^TB \\ vb + Aw & v0^T + AB \end{bmatrix} = \begin{bmatrix} ab & 0^T \\ bv + Aw & AB \end{bmatrix}A1B1=[av0TA][bw0TB]=[ab+0Twvb+Awa0T+0TBv0T+AB]=[abbv+Aw0TAB]

  • ababab 是标量(左上角元素)
  • 0T0^T0T 表明右上部分为零向量
  • ABABABk×kk \times kk×k 下三角矩阵(由归纳假设)
  • bv+Awbv + Awbv+AwRk\mathbb{R}^kRk 中的向量

因此,A1B1A_1B_1A1B1(k+1)×(k+1)(k+1) \times (k+1)(k+1)×(k+1) 下三角矩阵。

结论
由数学归纳法,对任意 n≥1n \geq 1n1,下三角矩阵的乘积仍是下三角矩阵。


  1. 应用分块矩阵证明当 n=2,3,…n = 2,3,\dotsn=2,3, 时,下面的 n×nn \times nn×n 矩阵 AAA 是可逆的,其逆为 BBB
    A=[100⋯0110⋯0111⋯0⋮⋮⋮⋱⋮111⋯1],B=[100⋯0−110⋯00−11⋯0⋮⋮⋮⋱⋮000⋯1]A = \begin{bmatrix} 1 & 0 & 0 & \cdots & 0 \\ 1 & 1 & 0 & \cdots & 0 \\ 1 & 1 & 1 & \cdots & 0 \\ \vdots & \vdots & \vdots & \ddots & \vdots \\ 1 & 1 & 1 & \cdots & 1 \end{bmatrix}, \quad B = \begin{bmatrix} 1 & 0 & 0 & \cdots & 0 \\ -1 & 1 & 0 & \cdots & 0 \\ 0 & -1 & 1 & \cdots & 0 \\ \vdots & \vdots & \vdots & \ddots & \vdots \\ 0 & 0 & 0 & \cdots & 1 \end{bmatrix}A=1111011100110001,B=1100011000100001

解答
基础步骤(n=2n=2n=2
直接计算:
A2B2=[1011][10−11]=[1001]=I2A_2B_2 = \begin{bmatrix} 1 & 0 \\ 1 & 1 \end{bmatrix}\begin{bmatrix} 1 & 0 \\ -1 & 1 \end{bmatrix} = \begin{bmatrix} 1 & 0 \\ 0 & 1 \end{bmatrix} = I_2A2B2=[1101][1101]=[1001]=I2

归纳假设
假设对 n=kn=kn=kAkBk=IkA_kB_k = I_kAkBk=Ik 成立。

归纳步骤(n=k+1n=k+1n=k+1
Ak+1,Bk+1A_{k+1}, B_{k+1}Ak+1,Bk+1 分块为:
Ak+1=[10TvAk],Bk+1=[10TwBk]A_{k+1} = \begin{bmatrix} 1 & 0^T \\ v & A_k \end{bmatrix}, \quad B_{k+1} = \begin{bmatrix} 1 & 0^T \\ w & B_k \end{bmatrix}Ak+1=[1v0TAk],Bk+1=[1w0TBk]
其中 vT=[1 1 ⋯ 1]v^T = [1\ 1\ \cdots\ 1]vT=[1 1  1]kkk 个1),wT=[−1 0 ⋯ 0]w^T = [-1\ 0\ \cdots\ 0]wT=[1 0  0]
计算乘积:
Ak+1Bk+1=[10TvAk][10TwBk]=[1+0Tw0T+0TBkv+Akwv0T+AkBk]A_{k+1}B_{k+1} = \begin{bmatrix} 1 & 0^T \\ v & A_k \end{bmatrix}\begin{bmatrix} 1 & 0^T \\ w & B_k \end{bmatrix} = \begin{bmatrix} 1 + 0^Tw & 0^T + 0^TB_k \\ v + A_kw & v0^T + A_kB_k \end{bmatrix}Ak+1Bk+1=[1v0TAk][1w0TBk]=[1+0Twv+Akw0T+0TBkv0T+AkBk]

  • 0Tw=00^Tw = 00Tw=0(因 wTw^TwT 仅首元素非零)
  • Akw=−vA_kw = -vAkw=v(因 AkA_kAk 的第一列为 vvvwww 使第一列乘以-1)
  • AkBk=IkA_kB_k = I_kAkBk=Ik(归纳假设)

因此:
Ak+1Bk+1=[10T0Ik]=Ik+1A_{k+1}B_{k+1} = \begin{bmatrix} 1 & 0^T \\ 0 & I_k \end{bmatrix} = I_{k+1}Ak+1Bk+1=[100TIk]=Ik+1

结论
由数学归纳法,AnBn=InA_nB_n = I_nAnBn=In 对所有 n≥2n \geq 2n2 成立,故 AAA 可逆且 B=A−1B = A^{-1}B=A1


  1. 不使用行化简,求矩阵 A=[1200035000002000007800056]A = \begin{bmatrix} 1 & 2 & 0 & 0 & 0 \\ 3 & 5 & 0 & 0 & 0 \\ 0 & 0 & 2 & 0 & 0 \\ 0 & 0 & 0 & 7 & 8 \\ 0 & 0 & 0 & 5 & 6 \end{bmatrix}A=1300025000002000007500086 的逆。

解答
AAA 分块为 2×22 \times 22×2 块对角矩阵:
A=[A1100A22],其中A11=[1235],A22=[200078056]A = \begin{bmatrix} A_{11} & 0 \\ 0 & A_{22} \end{bmatrix}, \quad \text{其中} \quad A_{11} = \begin{bmatrix} 1 & 2 \\ 3 & 5 \end{bmatrix}, \quad A_{22} = \begin{bmatrix} 2 & 0 & 0 \\ 0 & 7 & 8 \\ 0 & 5 & 6 \end{bmatrix}A=[A1100A22],其中A11=[1325],A22=200075086

进一步将 A22A_{22}A22 分块为:
A22=[200B],其中B=[7856]A_{22} = \begin{bmatrix} 2 & 0 \\ 0 & B \end{bmatrix}, \quad \text{其中} \quad B = \begin{bmatrix} 7 & 8 \\ 5 & 6 \end{bmatrix}A22=[200B],其中B=[7586]

  1. 计算 A11−1A_{11}^{-1}A111
    A11−1=1det⁡(A11)[5−2−31]=[−523−1]A_{11}^{-1} = \frac{1}{\det(A_{11})}\begin{bmatrix} 5 & -2 \\ -3 & 1 \end{bmatrix} = \begin{bmatrix} -5 & 2 \\ 3 & -1 \end{bmatrix}A111=det(A11)1[5321]=[5321]

  2. 计算 B−1B^{-1}B1
    B−1=1det⁡(B)[6−8−57]=[3−4−2.53.5]B^{-1} = \frac{1}{\det(B)}\begin{bmatrix} 6 & -8 \\ -5 & 7 \end{bmatrix} = \begin{bmatrix} 3 & -4 \\ -2.5 & 3.5 \end{bmatrix}B1=det(B)1[6587]=[32.543.5]

  3. 计算 A22−1A_{22}^{-1}A221
    由块对角矩阵性质:
    A22−1=[2−100B−1]=[0.50003−40−2.53.5]A_{22}^{-1} = \begin{bmatrix} 2^{-1} & 0 \\ 0 & B^{-1} \end{bmatrix} = \begin{bmatrix} 0.5 & 0 & 0 \\ 0 & 3 & -4 \\ 0 & -2.5 & 3.5 \end{bmatrix}A221=[2100B1]=0.500032.5043.5

  4. 计算 A−1A^{-1}A1
    由块对角矩阵性质:
    A−1=[A11−100A22−1]=[−520003−1000000.5000003−4000−2.53.5]A^{-1} = \begin{bmatrix} A_{11}^{-1} & 0 \\ 0 & A_{22}^{-1} \end{bmatrix} = \begin{bmatrix} -5 & 2 & 0 & 0 & 0 \\ 3 & -1 & 0 & 0 & 0 \\ 0 & 0 & 0.5 & 0 & 0 \\ 0 & 0 & 0 & 3 & -4 \\ 0 & 0 & 0 & -2.5 & 3.5 \end{bmatrix}A1=[A11100A221]=5300021000000.50000032.500043.5

结论
A−1=[−520003−1000000.5000003−4000−2.53.5]A^{-1} = \begin{bmatrix} -5 & 2 & 0 & 0 & 0 \\ 3 & -1 & 0 & 0 & 0 \\ 0 & 0 & 0.5 & 0 & 0 \\ 0 & 0 & 0 & 3 & -4 \\ 0 & 0 & 0 & -2.5 & 3.5 \end{bmatrix}A1=5300021000000.50000032.500043.5

[!CAUTION]

分块对角矩阵的逆矩阵性质

设 $ A $ 是一个分块对角矩阵,具有如下形式:

A=[A110⋯00A22⋯0⋮⋮⋱⋮00⋯Akk] A = \begin{bmatrix} A_{11} & 0 & \cdots & 0 \\ 0 & A_{22} & \cdots & 0 \\ \vdots & \vdots & \ddots & \vdots \\ 0 & 0 & \cdots & A_{kk} \end{bmatrix} A=A11000A22000Akk

其中每个子块 $ A_{ii} (( i = 1, 2, \dots, k $)均为可逆的方阵

性质

若上述条件满足,则 $ A $ 可逆,且其逆矩阵为:

A−1=[A11−10⋯00A22−1⋯0⋮⋮⋱⋮00⋯Akk−1] A^{-1} = \begin{bmatrix} A_{11}^{-1} & 0 & \cdots & 0 \\ 0 & A_{22}^{-1} & \cdots & 0 \\ \vdots & \vdots & \ddots & \vdots \\ 0 & 0 & \cdots & A_{kk}^{-1} \end{bmatrix} A1=A111000A221000Akk1

说明

  • 该性质表明:分块对角矩阵的逆等于各对角块的逆组成的分块对角矩阵
  • 此结论可推广至任意数量的对角块。
  • 每个子块必须是方阵且可逆,否则 $ A $ 不可逆。

应用价值

  • 简化大型矩阵求逆的计算;
  • 广泛应用于数值线性代数、控制系统、统计学和优化等领域。
评论
添加红包

请填写红包祝福语或标题

红包个数最小为10个

红包金额最低5元

当前余额3.43前往充值 >
需支付:10.00
成就一亿技术人!
领取后你会自动成为博主和红包主的粉丝 规则
hope_wisdom
发出的红包
实付
使用余额支付
点击重新获取
扫码支付
钱包余额 0

抵扣说明:

1.余额是钱包充值的虚拟货币,按照1:1的比例进行支付金额的抵扣。
2.余额无法直接购买下载,可以购买VIP、付费专栏及课程。

余额充值