《量子信息与量子计算简明教程》第二章·经典比特与量子比特

本专栏的主要内容是 《量子信息与量子计算简明教程》陈汉武 这本书的学习笔记及复习整理。

一、经典比特、量子比特及其叠加状态

  记录经典信息的二进制存储单元称为经典比特(bit),由经典状态的0和1表示。对于量子信息而言,记录量子信息的存储单元称为量子比特(qubit),一个量子比特的状态是一个二维复数空间的矢量,它的两个极化状态 ∣ 0 ⟩ |0\rangle 0 ∣ 1 ⟩ |1\rangle 1对应于经典状态的0和1。
   ∣ 0 ⟩ |0\rangle 0 ∣ 1 ⟩ |1\rangle 1也是二维复数列向量,其构成二维复数空间的一对正交基底,即长度为1,内积为0的复数向量。qubit与bit本质上的不同在于,除了 ∣ 0 ⟩ |0\rangle 0 ∣ 1 ⟩ |1\rangle 1状态以外,qubit可以是两个状态的任意叠加状态(参考第一章·基本概念(上))。取 ∣ 0 ⟩ = [ 1 0 ] |0\rangle=\left[\begin{array}{l}1 \\ 0\end{array}\right] 0=[10] ∣ 1 ⟩ = [ 0 1 ] |1\rangle=\left[\begin{array}{l}0 \\ 1\end{array}\right] 1=[01],有
∣ φ ⟩ = α ∣ 0 ⟩ + β ∣ 1 ⟩ = α [ 1 0 ] + β [ 0 1 ] = [ α β ] |\varphi\rangle=\alpha|0\rangle+\beta|1\rangle=\alpha\left[\begin{array}{l} 1 \\ 0 \end{array}\right]+\beta\left[\begin{array}{l} 0 \\ 1 \end{array}\right]=\left[\begin{array}{l} \alpha \\ \beta \end{array}\right] φ=α0+β1=α[10]+β[01]=[αβ]由此可知,任意的二维复向量都可以看成是qubit的瞬间值。

二、量子比特的测定

  通过一个被称为是测定或观测的过程,可以把一个qubit的状态以概率幅的方式变换成bit信息。也就是说,量子比特 ∣ φ ⟩ |\varphi\rangle φ以概率 ∣ ⟨ 0 ∣ φ ⟩ ∣ 2 |\langle0|\varphi\rangle|^2 0φ2变换成bit 0,以概率 ∣ ⟨ 1 ∣ φ ⟩ ∣ 2 |\langle1|\varphi\rangle|^2 1φ2变换成bit 1, ⟨ x ∣ y ⟩ \langle x|y\rangle xy表示 ∣ x ⟩ |x\rangle x ∣ y ⟩ |y\rangle y的内积。

  内积是线性运算,并且状态 ∣ 0 ⟩ |0\rangle 0 ∣ 1 ⟩ |1\rangle 1为正交基底,计算内积 ⟨ 0 ∣ φ ⟩ \langle0|\varphi\rangle 0φ ⟨ 1 ∣ φ ⟩ \langle1|\varphi\rangle 1φ的结果为:
⟨ 0 ∣ φ ⟩ = ⟨ 0 ∣ ( α ∣ 0 ⟩ + β ∣ 1 ⟩ ) = α ⟨ 1 ∣ φ ⟩ = ⟨ 1 ∣ ( α ∣ 0 ⟩ + β ∣ 1 ⟩ ) = β \begin{aligned} &\langle 0 \mid \varphi\rangle=\langle 0|(\alpha|0\rangle+\beta|1\rangle)=\alpha \\ &\langle 1 \mid \varphi\rangle=\langle 1|(\alpha|0\rangle+\beta|1\rangle)=\beta \end{aligned} 0φ=0(α0+β1)=α1φ=1(α0+β1)=β ∣ φ ⟩ |\varphi\rangle φ以概率 ∣ α ∣ 2 |\alpha|^2 α2变换成bit 0,以概率 ∣ β ∣ 2 |\beta|^2 β2变换成bit 1。当 α = 1 \alpha=1 α=1时, ∣ φ ⟩ |\varphi\rangle φ取值0的概率为1, β = 1 \beta=1 β=1时, ∣ φ ⟩ |\varphi\rangle φ取值1的概率为1。

三、量子比特对

  拥有一个量子比特对,那么将拥有4个正交基底 { ∣ 00 ⟩ , ∣ 01 ⟩ , ∣ 10 ⟩ , ∣ 11 ⟩ } \{|00\rangle,|01\rangle,|10\rangle,|11\rangle\} {00,01,10,11},此时有:
∣ φ ⟩ = α 00 ∣ 00 ⟩ + α 01 ∣ 01 ⟩ + α 10 ∣ 10 ⟩ + α 11 ∣ 11 ⟩ |\varphi\rangle=\alpha_{00}|00\rangle+\alpha_{01}|01\rangle+\alpha_{10}|10\rangle+\alpha_{11}|11\rangle φ=α0000+α0101+α1010+α1111其中 ∣ α 00 ∣ 2 + ∣ α 01 ∣ 2 + ∣ α 10 ∣ 2 + ∣ α 11 ∣ 2 = 1 \left|\alpha_{00}\right|^{2}+\left|\alpha_{01}\right|^{2}+\left|\alpha_{10}\right|^{2}+\left|\alpha_{11}\right|^{2}=1 α002+α012+α102+α112=1。与单个量子比特相同,通过测定量子比特对,获得的值为00,01,10,11的概率为其对应的参数的绝对值的平方。
  同样地,取取 ∣ 0 ⟩ = [ 1 0 ] |0\rangle=\left[\begin{array}{l}1 \\ 0\end{array}\right] 0=[10] ∣ 1 ⟩ = [ 0 1 ] |1\rangle=\left[\begin{array}{l}0 \\ 1\end{array}\right] 1=[01],有
∣ 00 ⟩ = [ 1 0 0 0 ] , ∣ 01 ⟩ = [ 0 1 0 0 ] , ∣ 10 ⟩ = [ 0 0 1 0 ] , ∣ 11 ⟩ = [ 0 0 0 1 ] |00\rangle=\left[\begin{array}{l} 1 \\ 0 \\ 0 \\ 0 \end{array}\right],|01\rangle=\left[\begin{array}{l} 0 \\ 1 \\ 0 \\ 0 \end{array}\right],|10\rangle=\left[\begin{array}{l} 0 \\ 0 \\ 1 \\ 0 \end{array}\right],|11\rangle=\left[\begin{array}{l} 0 \\ 0 \\ 0 \\ 1 \end{array}\right] 00=1000,01=0100,10=0010,11=0001我们可以只测定其中一个qubit的值。比如只测定第一位qubit的值,那么对量子比特对第一位的测定结果为:
bit0的概率: ∣ ⟨ 00 ∣ φ ⟩ ∣ 2 + ∣ ⟨ 01 ∣ φ ⟩ ∣ 2 bit1的概率: ∣ ⟨ 10 ∣ φ ⟩ ∣ 2 + ∣ ⟨ 11 ∣ φ ⟩ ∣ 2 \text{bit0的概率:}|\langle 00 \mid \varphi\rangle|^{2}+|\langle 01 \mid \varphi\rangle|^{2}\\ \text{bit1的概率:}|\langle 10 \mid \varphi\rangle|^{2}+|\langle 11 \mid \varphi\rangle|^{2} bit0的概率:00φ2+01φ2bit1的概率:10φ2+11φ2  因为只对量子比特对的第一位进行了测定,那么此时就需要注意到测定后,第二位qubit的状态变化如下:
bit0: α 00 ∣ 0 ⟩ + α 01 ∣ 1 ⟩ ∣ α 00 ∣ 2 + ∣ α 01 ∣ 2 , bit1: α 10 ∣ 0 ⟩ + α 11 ∣ 1 ⟩ ∣ α 10 ∣ 2 + ∣ α 11 ∣ 2 \text{bit0:}\frac{\alpha_{00}|0\rangle+\alpha_{01}|1\rangle}{\sqrt{\left|\alpha_{00}\right|^{2}+\left|\alpha_{01}\right|^{2}}},\quad \text{bit1:}\frac{\alpha_{10}|0\rangle+\alpha_{11}|1\rangle}{\sqrt{\left|\alpha_{10}\right|^{2}+\left|\alpha_{11}\right|^{2}}} bit0α002+α012 α000+α011,bit1α102+α112 α100+α111

四、量子比特的基本操作

1. X-Gate

  将状态 ∣ 0 ⟩ |0\rangle 0反转成状态 ∣ 1 ⟩ |1\rangle 1,或者状态 ∣ 1 ⟩ |1\rangle 1反转成状态 ∣ 0 ⟩ |0\rangle 0称为bit反转演算,其对应量子逻辑非门,用 2 × 2 2\times2 2×2 P a u l i Pauli Pauli矩阵 σ X \sigma_X σX表示为:
X = σ X = [ 0 1 1 0 ] X=\sigma_X=\left[\begin{array}{ll} 0 & 1 \\ 1 & 0 \end{array}\right] X=σX=[0110]称为X-Gate(bit反转演算子)。如果对状态 α ∣ 0 ⟩ + β ∣ 1 ⟩ \alpha|0\rangle+\beta|1\rangle α0+β1实施bit反转演算,将会得到 α ∣ 1 ⟩ + β ∣ 0 ⟩ \alpha|1\rangle+\beta|0\rangle α1+β0
X ( α ∣ 0 ⟩ + β ∣ 1 ⟩ ) = α X ∣ 0 ⟩ + β X ∣ 1 ⟩ = α ∣ 1 ⟩ + β ∣ 0 ⟩ X(\alpha|0\rangle+\beta|1\rangle)=\alpha X|0\rangle+\beta X|1\rangle=\alpha|1\rangle+\beta|0\rangle X(α0+β1)=αX0+βX1=α1+β0对于这样的一个bit反转演算子,有:
X † X = X X † = [ 0 1 1 0 ] [ 0 1 1 0 ] = I X^{\dagger} X=XX^{\dagger}=\left[\begin{array}{ll} 0 & 1 \\ 1 & 0 \end{array}\right]\left[\begin{array}{ll} 0 & 1 \\ 1 & 0 \end{array}\right]=I XX=XX=[0110][0110]=I因此,X-Gate满足幺正性,是幺正矩阵(参考第一章·基本概念(上))。

对某一个幺正矩阵来说,其是否能成为实际操作过程中的量子演算子,要视其演算结果是否能够表达某一特定的物理现象。能够实现量子演算的幺正矩阵还有下面几个。

2. Z-Gate

   Z Z Z称为位相翻转演算子或称为Z-Gate,用Pauli矩阵 σ Z \sigma_Z σZ表示为:
Z = σ Z = [ 1 0 0 − 1 ] Z=\sigma_Z=\left[\begin{array}{cc} 1 & 0 \\ 0 & -1 \end{array}\right] Z=σZ=[1001]其作用在状态 ∣ 0 ⟩ |0\rangle 0 ∣ 1 ⟩ |1\rangle 1上的结果是状态 ∣ 0 ⟩ |0\rangle 0不变, ∣ 1 ⟩ |1\rangle 1发生位相翻转,变为 − ∣ 1 ⟩ -|1\rangle 1。例如,对状态 α ∣ 0 ⟩ + β ∣ 1 ⟩ \alpha|0\rangle+\beta|1\rangle α0+β1实施Z-Gate,有:
Z ( α ∣ 0 ⟩ + β ∣ 1 ⟩ ) = α Z ∣ 0 ⟩ + β Z ∣ 1 ⟩ = α ∣ 0 ⟩ − β ∣ 1 ⟩ Z(\alpha|0\rangle+\beta|1\rangle)=\alpha Z|0\rangle+\beta Z|1\rangle=\alpha|0\rangle-\beta|1\rangle Z(α0+β1)=αZ0+βZ1=α0β1同样地,有:
Z † Z = Z Z † = [ 1 0 0 − 1 ] [ 1 0 0 − 1 ] = I Z^{\dagger} Z=ZZ^{\dagger}=\left[\begin{array}{ll} 1 & 0 \\ 0 & -1 \end{array}\right]\left[\begin{array}{ll} 1 & 0 \\ 0 & -1 \end{array}\right]=I ZZ=ZZ=[1001][1001]=I因此,Z-Gate满足幺正性。

3. Hadamard变换

  Hadamard变换也称为H-Gate,其矩阵表示为:
H = 1 2 [ 1 1 1 − 1 ] H=\frac{1}{\sqrt{2}}\left[\begin{array}{cc} 1 & 1 \\ 1 & -1 \end{array}\right] H=2 1[1111]其作用在状态 ∣ 0 ⟩ |0\rangle 0 ∣ 1 ⟩ |1\rangle 1上的结果为:
H ∣ 0 ⟩ = 1 2 [ 1 1 1 − 1 ] [ 1 0 ] = ∣ 0 ⟩ + ∣ 1 ⟩ 2 H ∣ 1 ⟩ = 1 2 [ 1 1 1 − 1 ] [ 0 1 ] = ∣ 0 ⟩ − ∣ 1 ⟩ 2 \begin{aligned} &H|0\rangle=\frac{1}{\sqrt{2}}\left[\begin{array}{cc} 1 & 1 \\ 1 & -1 \end{array}\right]\left[\begin{array}{l} 1 \\ 0 \end{array}\right]=\frac{|0\rangle+|1\rangle}{\sqrt{2}} \\ &H|1\rangle=\frac{1}{\sqrt{2}}\left[\begin{array}{cc} 1 & 1 \\ 1 & -1 \end{array}\right]\left[\begin{array}{l} 0 \\ 1 \end{array}\right]=\frac{|0\rangle-|1\rangle}{\sqrt{2}} \end{aligned} H0=2 1[1111][10]=2 0+1H1=2 1[1111][01]=2 01同样地,有:
H † H = H H † = 1 2 [ 1 1 1 − 1 ] 1 2 [ 1 1 1 − 1 ] = I H^{\dagger} H=HH^{\dagger}=\frac{1}{\sqrt{2}}\left[\begin{array}{cc} 1 & 1 \\ 1 & -1 \end{array}\right]\frac{1}{\sqrt{2}}\left[\begin{array}{cc} 1 & 1 \\ 1 & -1 \end{array}\right]=I HH=HH=2 1[1111]2 1[1111]=I因此,Hadamard变换也满足幺正性。

4. CNOT门

  控制非门(Controlled-NOT-Gate)简称为CNOT门,是一个2位qubit输入和2位qubit输出的量子回路,是没有能耗的可逆运算。CNOT门的作用如下图所示。

其中,状态 ∣ x ⟩ |x\rangle x称为控制比特位,状态 ∣ y ⟩ |y\rangle y称为目标比特位。当我们将 ∣ x ⟩ |x\rangle x ∣ y ⟩ |y\rangle y输入到CNOT门之后,控制比特位上的输出状态不变,依旧为 ∣ x ⟩ |x\rangle x,而目标比特位上的输出状态变为 ∣ x ⊕ y ⟩ |x\oplus y\rangle xy。而 ⊕ \oplus 实现的是二进制的模2加法,因此,对于输入状态 ∣ 00 ⟩ , ∣ 01 ⟩ , ∣ 10 ⟩ , ∣ 11 ⟩ |00\rangle,|01\rangle,|10\rangle,|11\rangle 00,01,10,11,可以推导出如下的输出状态:

结果表明,当控制位为状态 ∣ 0 ⟩ |0\rangle 0时,目标位上的qubit不发生bit反转;当控制位为状态 ∣ 1 ⟩ |1\rangle 1时,目标位上的qubit发生bit反转。 因此,CNOT门的作用可以概括为:利用控制比特 ∣ x ⟩ |x\rangle x实现对目标比特 ∣ y ⟩ |y\rangle y的 bit反转(X-Gate)。
  控制非门对于叠加状态是线性算子,也就是说当叠加状态 α 00 ∣ 00 ⟩ + α 01 ∣ 01 ⟩ + α 10 ∣ 10 ⟩ + α 11 ∣ 11 ⟩ \alpha_{00}|00\rangle+\alpha_{01}|01\rangle+\alpha_{10}|10\rangle+\alpha_{11}|11\rangle α0000+α0101+α1010+α1111被送入控制非门,其输出状态是 α 00 ∣ 00 ⟩ + α 01 ∣ 01 ⟩ + α 10 ∣ 11 ⟩ + α 11 ∣ 10 ⟩ \alpha_{00}|00\rangle+\alpha_{01}|01\rangle+\alpha_{10}|11\rangle+\alpha_{11}|10\rangle α0000+α0101+α1011+α1110。如果qubit对的基底表示为
∣ 00 ⟩ = [ 1 0 0 0 ] , ∣ 01 ⟩ = [ 0 1 0 0 ] , ∣ 10 ⟩ = [ 0 0 1 0 ] , ∣ 11 ⟩ = [ 0 0 0 1 ] |00\rangle=\left[\begin{array}{l} 1 \\ 0 \\ 0 \\ 0 \end{array}\right],|01\rangle=\left[\begin{array}{l} 0 \\ 1 \\ 0 \\ 0 \end{array}\right],|10\rangle=\left[\begin{array}{l} 0 \\ 0 \\ 1 \\ 0 \end{array}\right],|11\rangle=\left[\begin{array}{l} 0 \\ 0 \\ 0 \\ 1 \end{array}\right] 00=1000,01=0100,10=0010,11=0001
那么,CNOT门可以表示为 4 × 4 4\times4 4×4的幺正矩阵:
C N O T = [ 1 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 0 0 1 0 ] CNOT=\left[\begin{array}{llll} 1 & 0 & 0 & 0 \\ 0 & 1 & 0 & 0 \\ 0 & 0 & 0 & 1 \\ 0 & 0 & 1 & 0 \end{array}\right] CNOT=1000010000010010  我们已经总结出CNOT门就是利用控制比特 ∣ x ⟩ |x\rangle x实现对目标比特 ∣ y ⟩ |y\rangle y的 bit反转(X-Gate),同样地,如果利用控制比特 ∣ x ⟩ |x\rangle x实现对目标比特 ∣ y ⟩ |y\rangle y的位相翻转(Z-Gate),则可以得到控制Z门(Controlled-Z-Gate),简记为CZ门。如何实现从CNOT门到CZ门的转换呢?参考如下变换:
H X H = 1 2 [ 1 1 1 − 1 ] [ 0 1 1 0 ] 1 2 [ 1 1 1 − 1 ] = [ 1 0 0 − 1 ] = Z HXH=\frac{1}{\sqrt{2}}\left[\begin{array}{cc} 1 & 1 \\ 1 & -1 \end{array}\right]\left[\begin{array}{ll} 0 & 1 \\ 1 & 0 \end{array}\right]\frac{1}{\sqrt{2}}\left[\begin{array}{cc} 1 & 1 \\ 1 & -1 \end{array}\right]=\left[\begin{array}{ll} 1 & 0 \\ 0 & -1 \end{array}\right]=Z HXH=2 1[1111][0110]2 1[1111]=[1001]=Z在X-Gate前后分别作用一个Hadamard门,就可以得到Z-Gate。于是,通过CNOT门得到CZ门的方法为
( I ⊗ H ) C N O T ( I ⊗ H ) = [ H 0 0 H ] [ I 0 0 X ] [ H 0 0 H ] = [ H 0 0 H ] [ H 0 0 X H ] = [ I 0 0 H X H ] = [ I 0 0 Z ] = C Z \begin{aligned} (I \otimes H) C N O T(I \otimes H) &=\left[\begin{array}{cc} H & 0 \\ 0 & H \end{array}\right]\left[\begin{array}{cc} I & 0 \\ 0 & X \end{array}\right]\left[\begin{array}{cc} H & 0 \\ 0 & H \end{array}\right] \\ &=\left[\begin{array}{cc} H & 0 \\ 0 & H \end{array}\right]\left[\begin{array}{cc} H & 0 \\ 0 & X H \end{array}\right] \\ &=\left[\begin{array}{cc} I & 0 \\ 0 & H X H \end{array}\right] \\ &=\left[\begin{array}{cc} I & 0 \\ 0 & Z \end{array}\right] \\ &=C Z \end{aligned} (IH)CNOT(IH)=[H00H][I00X][H00H]=[H00H][H00XH]=[I00HXH]=[I00Z]=CZ当叠加状态 α 00 ∣ 00 ⟩ + α 01 ∣ 01 ⟩ + α 10 ∣ 10 ⟩ + α 11 ∣ 11 ⟩ \alpha_{00}|00\rangle+\alpha_{01}|01\rangle+\alpha_{10}|10\rangle+\alpha_{11}|11\rangle α0000+α0101+α1010+α1111被送入CZ门,其输出状态是 α 00 ∣ 00 ⟩ + α 01 ∣ 01 ⟩ + α 10 ∣ 10 ⟩ − α 11 ∣ 11 ⟩ \alpha_{00}|00\rangle+\alpha_{01}|01\rangle+\alpha_{10}|10\rangle-\alpha_{11}|11\rangle α0000+α0101+α1010α1111。同样地,CZ门可以表示为 4 × 4 4\times4 4×4的幺正矩阵:
C Z = [ 1 0 0 0 0 1 0 0 0 0 1 0 0 0 0 − 1 ] CZ=\left[\begin{array}{llll} 1 & 0 & 0 & 0 \\ 0 & 1 & 0 & 0 \\ 0 & 0 & 1 & 0 \\ 0 & 0 & 0 & -1 \end{array}\right] CZ=1000010000100001

实际上,将右下角的 2 × 2 2\times2 2×2矩阵进行变化,可以得到不同的针对目标量子比特的操作。除此之外,对左上角的 2 × 2 2\times2 2×2矩阵进行变化,则可以对控制量子比特的状态进行改变。

评论
添加红包

请填写红包祝福语或标题

红包个数最小为10个

红包金额最低5元

当前余额3.43前往充值 >
需支付:10.00
成就一亿技术人!
领取后你会自动成为博主和红包主的粉丝 规则
hope_wisdom
发出的红包
实付
使用余额支付
点击重新获取
扫码支付
钱包余额 0

抵扣说明:

1.余额是钱包充值的虚拟货币,按照1:1的比例进行支付金额的抵扣。
2.余额无法直接购买下载,可以购买VIP、付费专栏及课程。

余额充值