u1+u2+⋯+un+⋯(1)u_{1}+u_{2}+\cdots+u_{n}+\cdots\quad\quad (1)u1+u2+⋯+un+⋯(1)
称为常数项无穷级数或数项级数 (也常简称级数), 其中 unu_{n}un 称为数项级数(1) 的通项或一般项.
Sn=∑k=1nuk=u1+u2+⋯+un,(2)S_{n}=\sum_{k=1}^{n} u_{k}=u_{1}+u_{2}+\cdots+u_{n}, \quad\quad(2)Sn=k=1∑nuk=u1+u2+⋯+un,(2)
称它为数项级数 (1) 的第 nnn 个部分和,也简称部分和.
定义 2
若数项级数 (1) 的部分和数列 { Sn}\left\{S_{n}\right\}{ Sn} 收敛于 SSS (即limn→∞Sn=S\lim \limits_{n \rightarrow \infty} S_{n}=Sn→∞limSn=S ), 则:
- 称数项级数 (1) 收敛,
- 称 SSS 为数项级数 (1) 的和, 记作
S=u1+u2+⋯+un+⋯ 或 S=∑un.S=u_{1}+u_{2}+\cdots+u_{n}+\cdots \text { 或 } S=\sum u_{n} . S=u1+u2+⋯+un+⋯ 或 S=∑un.
若 { Sn}\left\{S_{n}\right\}{ Sn} 是发散数列, 则称数项级数 (1) 发散.
例 1
讨论等比级数 (也称为几何级数)
a+aq+aq2+⋯+aqn+⋯(3)a+a q+a q^{2}+\cdots+a q^{n}+\cdots \quad\quad(3)a+aq+aq2+⋯+aqn+⋯(3)
的敛散性 (a≠0)(a \neq 0)(a=0).
解
q≠1q \neq 1q=1 时, 级数 (3) 的第 nnn 个部分和
Sn=a+aq+⋯+aqn−1=a⋅1−qn1−q.S_{n}=a+a q+\cdots+a q^{n-1}=a \cdot \frac{1-q^{n}}{1-q} .Sn=a+aq+⋯+aqn−1=a⋅1−q1−qn.
因此,
- (i) 当 ∣q∣<1|q|<1∣q∣<1 时,limn→∞Sn=limn→∞a⋅1−qn1−q=a1−q\lim \limits_{n \rightarrow \infty} S_{n}=\lim \limits_{n \rightarrow \infty} a \cdot \frac{1-q^{n}}{1-q}=\frac{a}{1-q}n→∞limSn=n→∞lima⋅1−q1−qn=1−qa. 此时级数 (3) 收敛, 其和为 a1−q\frac{a}{1-q}1−qa.
- (ii) 当 ∣q∣>1|q|>1∣q∣>1 时, limnSn=∞\lim \limits_{n} S_{n}=\inftynlimSn=∞, 级数 (3) 发散.
- (iii) 当 q=1q=1q=1 时, Sn=naS_{n}=n aSn=na, 级数发散.
当 q=−1q=-1q=−1 时, S2k=0,S2k+1=a,k=0,1,2,⋯S_{2 k}=0, S_{2 k+1}=a, k=0,1,2, \cdotsS2k=0,S2k+1=a,k=0,1,2,⋯, 级数发散.
总之, ∣q∣<1|q|<1∣q∣<1 时, 级数 (3) 收敛; ∣q∣⩾1|q| \geqslant 1∣q∣⩾1 时, 级数 (3) 发散.
例 2
讨论数项级数
11⋅2+12⋅3+⋯+1n(n+1)+⋯(4)\frac{1}{1 \cdot 2}+\frac{1}{2 \cdot 3}+\cdots+\frac{1}{n(n+1)}+\cdots \quad\quad(4)1⋅21+2⋅31+⋯+n(n+1)1+⋯(4)
的敛散性.
解
级数 (4) 的第 nnn 个部分和
Sn=11⋅2+12⋅3+⋯+1n(n+1)=(1−12)+(12−13)+⋯+(1n−1n+1)=1−1n+1.\begin{aligned} S_{n} & =\frac{1}{1 \cdot 2}+\frac{1}{2 \cdot 3}+\cdots+\frac{1}{n(n+1)} \\ & =\left(1-\frac{1}{2}\right)+\left(\frac{1}{2}-\frac{1}{3}\right)+\cdots+\left(\frac{1}{n}-\frac{1}{n+1}\right) \\ & =1-\frac{1}{n+1} . \end{aligned}Sn=1⋅21+2⋅31+⋯+n(n+1)1=(1−21)+(