【算法】图论

在这里插入图片描述

上期回顾: 【算法】动态规划
个人主页:GUIQU.
归属专栏:算法

在这里插入图片描述

正文

1. 图论基础

1.1 图的定义

图(Graph)是由顶点(Vertex)的有穷非空集合和顶点之间边(Edge)的集合组成,通常表示为 G = ( V , E ) G=(V, E) G=(V,E),其中 V V V 是顶点集合, E E E 是边集合。

1.2 图的分类

  • 无向图:边没有方向,若顶点 v 1 v_1 v1 v 2 v_2 v2 之间有边相连,则 ( v 1 , v 2 ) (v_1, v_2) (v1,v2) ( v 2 , v 1 ) (v_2, v_1) (v2,v1) 表示同一条边。
  • 有向图:边是有方向的,从顶点 v 1 v_1 v1 指向 v 2 v_2 v2 的边表示为 ⟨ v 1 , v 2 ⟩ \langle v_1, v_2\rangle v1,v2,和 ⟨ v 2 , v 1 ⟩ \langle v_2, v_1\rangle v2,v1 是不同的两条边。

2. 图的存储表示

2.1 邻接矩阵

邻接矩阵(Adjacency Matrix)是表示图的一种常用方式。对于具有 n n n 个顶点的图,使用一个 n × n n \times n n×n 的二维数组来存储图中顶点之间的连接关系。

  • 无向图的邻接矩阵:若顶点 i i i 和顶点 j j j 之间有边相连,则矩阵中 a i j = a j i = 1 a_{ij}=a_{ji}=1 aij=aji=1(通常用 1 表示有边,0 表示无边);若没有边相连,则 a i j = a j i = 0 a_{ij}=a_{ji}=0 aij=aji=0
  • 有向图的邻接矩阵:若存在从顶点 i i i 指向顶点 j j j 的边,则 a i j = 1 a_{ij}=1 aij=1,否则 a i j = 0 a_{ij}=0 aij=0

以下是C++ 代码示例,展示如何用邻接矩阵表示无向图:

#include <iostream>
#include <vector>
using namespace std;

class Graph {
private:
    int numVertices;
    vector<vector<int>> adjMatrix;
public:
    Graph(int vertices) {
        numVertices = vertices;
        adjMatrix.resize(numVertices, vector<int>(numVertices, 0));
    }

    void addEdge(int src, int dest) {
        // 无向图,对称赋值
        adjMatrix[src][dest] = 1;
        adjMatrix[dest][src] = 1;
    }

    void printGraph() {
        for (int i = 0; i < numVertices; i++) {
            for (int j = 0; j < numVertices; j++) {
                cout << adjMatrix[i][j] << " ";
            }
            cout << endl;
        }
    }
};

int main() {
    Graph g(5);
    g.addEdge(0, 1);
    g.addEdge(0, 4);
    g.addEdge(1, 2);
    g.addEdge(1, 3);
    g.addEdge(1, 4);
    g.addEdge(2, 3);
    g.addEdge(3, 4);
    g.printGraph();
    return 0;
}

2.2 邻接表

邻接表(Adjacency List)也是一种图的存储结构,它使用一个数组(或链表)来存储每个顶点,每个顶点对应一个链表,链表中存储的是与该顶点相邻的顶点。

3. 图的遍历

3.1 深度优先搜索(DFS)

深度优先搜索是一种图的遍历算法,它从图的某个顶点开始,沿着一条路径尽可能深地访问顶点,直到无法继续或者达到目标顶点,然后回溯到上一层未访问的顶点,继续进行搜索。

以下是基于前面邻接矩阵表示的图进行深度优先搜索的C++ 代码示例:

#include <iostream>
#include <vector>
#include <stack>
using namespace std;

class Graph {
private:
    int numVertices;
    vector<vector<int>> adjMatrix;
public:
    Graph(int vertices) {
        numVertices = vertices;
        adjMatrix.resize(numVertices, vector<int>(numVertices, 0));
    }

    void addEdge(int src, int dest) {
        adjMatrix[src][dest] = 1;
        adjMatrix[dest][src] = 1;
    }

    void DFS(int startVertex) {
        vector<bool> visited(numVertices, false);
        stack<int> s;
        s.push(startVertex);
        visited[startVertex] = true;

        while (!s.empty()) {
            int currentVertex = s.top();
            s.pop();
            cout << currentVertex << " ";
            for (int i = 0; i < numVertices; i++) {
                if (adjMatrix[currentVertex][i] == 1 &&!visited[i]) {
                    s.push(i);
                    visited[i] = true;
                }
            }
        }
    }
};

int main() {
    Graph g(5);
    g.addEdge(0, 1);
    g.addEdge(0, 4);
    g.addEdge(1, 2);
    g.addEdge(1, 3);
    g.addEdge(1, 4);
    g.addEdge(2, 3);
    g.addEdge(3, 4);
    g.DFS(0);
    return 0;
}

3.2 广度优先搜索(BFS)

广度优先搜索是从图的某个顶点开始,先访问该顶点的所有邻接顶点,然后再依次访问这些邻接顶点的邻接顶点,以此类推,按照层次依次访问图中的所有顶点。

#include <iostream>
#include <queue>
#include <vector>
using namespace std;

// 定义图类
class Graph {
private:
    int numVertices;
    vector<vector<int>> adjMatrix;
public:
    Graph(int vertices) {
        numVertices = vertices;
        adjMatrix.resize(numVertices, vector<int>(numVertices, 0));
    }

    // 添加边的函数
    void addEdge(int src, int dest) {
        adjMatrix[src][dest] = 1;
        adjMatrix[dest][src] = 1;
    }

    // 广度优先搜索函数
    void BFS(int startVertex) {
        vector<bool> visited(numVertices, false);
        queue<int> q;

        visited[startVertex] = true;
        q.push(startVertex);

        while (!q.empty()) {
            int currentVertex = q.front();
            q.pop();
            cout << currentVertex << " ";

            // 遍历当前顶点的所有邻接顶点
            for (int i = 0; i < numVertices; i++) {
                if (adjMatrix[currentVertex][i] == 1 &&!visited[i]) {
                    visited[i] = true;
                    q.push(i);
                }
            }
        }
    }
};

int main() {
    Graph g(6);
    g.addEdge(0, 1);
    g.addEdge(0, 2);
    g.addEdge(1, 3);
    g.addEdge(1, 4);
    g.addEdge(2, 4);
    g.addEdge(3, 5);
    g.addEdge(4, 5);

    g.BFS(0);

    return 0;
}

4. 最小生成树

4.1 普里姆算法(Prim’s Algorithm)

普里姆算法用于在加权连通无向图中寻找最小生成树。它从任意一个顶点开始,每次选择与当前已加入最小生成树的顶点集合距离最近(边权值最小)的顶点加入集合,直到所有顶点都被加入。

以下是使用C++实现普里姆算法的代码示例:

#include <iostream>
#include <vector>
#include <climits>
using namespace std;

// 表示图中顶点的数量
const int V = 5;  

class Graph {
public:
    vector<vector<int>> adjMatrix;

    Graph() {
        adjMatrix.resize(V, vector<int>(V, INT_MAX));
        for (int i = 0; i < V; i++) {
            adjMatrix[i][i] = 0;
        }
    }

    void addEdge(int u, int v, int weight) {
        adjMatrix[u][v] = weight;
        adjMatrix[v][u] = weight;
    }

    int primMST() {
        vector<int> key(V, INT_MAX);
        vector<bool> mstSet(V, false);
        key[0] = 0;
        int result = 0;

        for (int count = 0; count < V - 1; count++) {
            int minKey = INT_MAX, minIndex;

            // 找到未加入MST中具有最小键值的顶点
            for (int v = 0; v < V; v++) {
                if (!mstSet[v] && key[v] < minKey) {
                    minKey = key[v];
                    minIndex = v;
                }
            }

            mstSet[minIndex] = true;
            result += minKey;

            // 更新与刚加入顶点相邻顶点的键值
            for (int v = 0; v < V; v++) {
                if (!mstSet[v] && adjMatrix[minIndex][v] < key[v]) {
                    key[v] = adjMatrix[minIndex][v];
                }
            }
        }

        return result;
    }
};

int main() {
    Graph g;
    g.addEdge(0, 1, 2);
    g.addEdge(0, 3, 6);
    g.addEdge(1, 2, 3);
    g.addEdge(1, 3, 8);
    g.addEdge(1, 4, 5);
    g.addEdge(2, 4, 7);
    g.addEdge(3, 4, 9);

    cout << "最小生成树的权重为: " << g.primMST() << endl;

    return 0;
}

4.2 克鲁斯卡尔算法(Kruskal’s Algorithm)

克鲁斯卡尔算法是另一种求最小生成树的贪心算法,它按照边的权值从小到大依次选择边,如果加入某条边不会形成环,就将其加入到最小生成树中,直到生成树包含了所有顶点。

下面是C++实现克鲁斯卡尔算法的代码示例,这里我们借助并查集(Union-Find)数据结构来判断是否形成环:

#include <iostream>
#include <algorithm>
#include <vector>
using namespace std;

// 边的结构体,用于存储边的两个端点和权值
struct Edge {
    int src, dest, weight;
};

// 并查集数据结构相关函数
class UnionFind {
private:
    vector<int> parent;

public:
    UnionFind(int n) {
        parent.resize(n);
        for (int i = 0; i < n; i++) {
            parent[i] = i;
        }
    }

    int find(int x) {
        if (parent[x]!= x) {
            parent[x] = find(parent[x]);
        }
        return parent[x];
    }

    void unionSet(int x, int y) {
        int rootX = find(x);
        int rootY = find(y);
        if (rootX!= rootY) {
            parent[rootY] = rootX;
        }
    }
};

// 比较函数,用于对边按照权值从小到大排序
bool compareEdges(const Edge& a, const Edge& b) {
    return a.weight < b.weight;
}

// 克鲁斯卡尔算法实现
int kruskalMST(vector<Edge>& edges, int V) {
    sort(edges.begin(), edges.end(), compareEdges);
    UnionFind uf(V);
    int mstWeight = 0;
    int edgeCount = 0;

    for (Edge e : edges) {
        int set_u = uf.find(e.src);
        int set_v = uf.find(e.dest);
        if (set_u!= set_v) {
            mstWeight += e.weight;
            uf.unionSet(set_u, set_v);
            edgeCount++;
            if (edgeCount == V - 1) {
                break;
            }
        }
    }

    return mstWeight;
}

int main() {
    int V = 4;
    vector<Edge> edges = {
        {0, 1, 10},
        {0, 2, 6},
        {0, 3, 5},
        {1, 3, 15},
        {2, 3, 4}
    };

    cout << "最小生成树的权重为: " << kruskalMST(edges, V) << endl;

    return 0;
}

5. 最短路径算法

5.1 迪杰斯特拉算法(Dijkstra’s Algorithm)

迪杰斯特拉算法用于解决单源最短路径问题,即给定一个起点,求该起点到图中其他所有顶点的最短路径长度。它也是基于贪心策略,每次选择距离起点最近的未确定最短路径的顶点进行松弛操作(更新到其他顶点的距离)。

以下是C++代码示例:

#include <iostream>
#include <vector>
#include <climits>
using namespace std;

// 表示图中顶点数量
const int V = 6;  

class Graph {
public:
    vector<vector<int>> adjMatrix;

    Graph() {
        adjMatrix.resize(V, vector<int>(V, INT_MAX));
        for (int i = 0; i < V; i++) {
            adjMatrix[i][i] = 0;
        }
    }

    void addEdge(int u, int v, int weight) {
        adjMatrix[u][v] = weight;
    }

    void dijkstra(int src) {
        vector<int> dist(V, INT_MAX);
        vector<bool> sptSet(V, false);
        dist[src] = 0;

        for (int count = 0; count < V - 1; count++) {
            int minDist = INT_MAX, minIndex;

            // 找到未在最短路径树中的具有最小距离的顶点
            for (int v = 0; v < V; v++) {
                if (!sptSet[v] && dist[v] < minDist) {
                    minDist = dist[v];
                    minIndex = v;
                }
            }

            sptSet[minIndex] = true;

            // 对与刚确定的顶点相邻的顶点进行松弛操作
            for (int v = 0; v < V; v++) {
                if (!sptSet[v] && adjMatrix[minIndex][v]!= INT_MAX &&
                    dist[minIndex] + adjMatrix[minIndex][v] < dist[v]) {
                    dist[v] = dist[minIndex] + adjMatrix[minIndex][v];
                }
            }
        }

        cout << "从顶点 " << src << " 到各顶点的最短路径长度如下: " << endl;
        for (int i = 0; i < V; i++) {
            cout << "到顶点 " << i << " 的最短路径长度: " << dist[i] << endl;
        }
    }
};

int main() {
    Graph g;
    g.addEdge(0, 1, 4);
    g.addEdge(0, 2, 2);
    g.addEdge(1, 2, 5);
    g.addEdge(1, 3, 10);
    g.addEdge(2, 3, 8);
    g.addEdge(2, 4, 15);
    g.addEdge(3, 4, 6);
    g.addEdge(3, 5, 20);
    g.addEdge(4, 5, 1);

    g.dijkstra(0);

    return 0;
}

5.2 弗洛伊德算法(Floyd’s Algorithm)

弗洛伊德算法可以解决全源最短路径问题,即求图中任意两个顶点之间的最短路径长度。它通过动态规划的思想,不断更新中间顶点来优化两点之间的最短路径。

以下是C++实现弗洛伊德算法的代码示例:

#include <iostream>
#include <vector>
using namespace std;

const int V = 4;

void floydWarshall(vector<vector<int>>& graph) {
    vector<vector<int>> dist = graph;

    for (int k = 0; k < V; k++) {
        for (int i = 0; i < V; i++) {
            for (int j = 0; j < V; j++) {
                if (dist[i][k]!= INT_MAX && dist[k][j]!= INT_MAX &&
                    dist[i][k] + dist[k][j] < dist[i][j]) {
                    dist[i][j] = dist[i][k] + dist[k][j];
                }
            }
        }
    }

    cout << "各顶点之间的最短路径长度如下: " << endl;
    for (int i = 0; i < V; i++) {
        for (int j = 0; j < V; j++) {
            if (dist[i][j] == INT_MAX) {
                cout << "INF ";
            } else {
                cout << dist[i][j] << " ";
            }
        }
        cout << endl;
    }
}

int main() {
    vector<vector<int>> graph = {
        {0, 5, INT_MAX, 10},
        {INT_MAX, 0, 3, INT_MAX},
        {INT_MAX, INT_MAX, 0, 1},
        {INT_MAX, INT_MAX, INT_MAX, 0}
    };

    floydWarshall(graph);

    return 0;
}

结语
感谢您的阅读!期待您的一键三连!欢迎指正!

在这里插入图片描述

评论
添加红包

请填写红包祝福语或标题

红包个数最小为10个

红包金额最低5元

当前余额3.43前往充值 >
需支付:10.00
成就一亿技术人!
领取后你会自动成为博主和红包主的粉丝 规则
hope_wisdom
发出的红包

打赏作者

Guiat

你的鼓励将是我创作的最大动力

¥1 ¥2 ¥4 ¥6 ¥10 ¥20
扫码支付:¥1
获取中
扫码支付

您的余额不足,请更换扫码支付或充值

打赏作者

实付
使用余额支付
点击重新获取
扫码支付
钱包余额 0

抵扣说明:

1.余额是钱包充值的虚拟货币,按照1:1的比例进行支付金额的抵扣。
2.余额无法直接购买下载,可以购买VIP、付费专栏及课程。

余额充值