1. if
语句简介
Python 是一种强制缩进的编程语言,if
语句用于控制代码的执行逻辑。当条件满足时,执行相应的代码块。
2. 基本语法
if 条件:
语句块
示例:
age = 18
if age >= 18:
print("你已成年")
3. if-else
语句
当 if
条件不满足时,可以使用 else
语句提供备用方案。
if 条件:
语句块1
else:
语句块2
示例:
age = 16
if age >= 18:
print("你已成年")
else:
print("你未成年")
4. if-elif-else
语句
如果有多个条件需要判断,可以使用 elif
(else if
的缩写)。
if 条件1:
语句块1
elif 条件2:
语句块2
else:
语句块3
示例:
score = 85
if score >= 90:
print("优秀")
elif score >= 75:
print("良好")
elif score >= 60:
print("及格")
else:
print("不及格")
5. 嵌套 if
语句
if
语句可以嵌套使用,但要注意代码的可读性。
age = 20
if age >= 18:
print("你已成年")
if age >= 60:
print("你是老年人")
6. if
语句的简写(单行 if
)
如果 if
语句的代码块只有一行,可以简写。
x = 10
if x > 5: print("x 大于 5")
使用三元表达式:
age = 20
status = "成年" if age >= 18 else "未成年"
print(status)
7. if
语句的常见错误
7.1 缺少冒号(:
)
if x > 5 # 错误,缺少冒号
print("x 大于 5")
正确写法:
if x > 5:
print("x 大于 5")
7.2 缩进错误
if x > 5:
print("x 大于 5") # 缩进错误
正确写法:
if x > 5:
print("x 大于 5")
8. 逻辑运算符与 if
结合
运算符 | 说明 | 示例 |
---|---|---|
and | 逻辑与 | if a > 0 and b > 0: |
or | 逻辑或 | if a > 0 or b > 0: |
not | 逻辑非 | if not a: |
示例:
x = 10
y = 5
if x > 0 and y > 0:
print("x 和 y 都是正数")
9. is
与 ==
的区别
==
比较的是值是否相等。is
比较的是对象的内存地址是否相同。
x = [1, 2, 3]
y = [1, 2, 3]
print(x == y) # True,值相等
print(x is y) # False,不是同一个对象
10. if
语句优化技巧
- 避免重复判断
- 使用
in
和not in
代替多个or
- 利用短路逻辑提高效率
示例:
fruit = "apple"
if fruit in ["apple", "banana", "orange"]:
print("这是一个水果")
11. 结论
Python 的 if
语句是控制程序执行流程的关键,掌握 if
、if-else
、if-elif-else
及其优化技巧,有助于写出更高效、可读性更强的代码。